موس

 استفاده از موس در کامپيوتر از سال 1984 و همزمان با معرفی مکينتاش آعاز گرديد . با عرضه موس ، کاربران قادر به استفاده از سيستم و نرم افزارهای مورد نظر خود  با سهولت بيشتری شدند. امروزه موس دارای جايگاه خاص خود است . موس قادر به تشخيص حرکت و کليک بوده و پس از تشخيص لازم ، اطلاعات مورد نياز برای کامپيوتر ارسال تا عمليات لازم انجام گيرد.

روند شکل گيری موس
درسيستم های اوليه  نيازی به استفاده از موس احساس نمی گرديد، چون کامپيوترهای آن زمان دارای اينترفيسی مشابه ماشين های تله تايپ و  يا کارت پانج برای ورود اطلاعات بودند. ترمينال های متنی اوليه، چيزی بيشتر از يک تله تايپ شبيه سازی شده نبودند ( استفاده از صفحه نمايشگر در عوض کاغذ ). چندين سال طول کشيد تا کليدهای پيکانی در اغلب ترمينال ها مورد استفاده قرار گرفتند( اواخر 1960 و اوايل 1970 ) . اديتورهای تمام صفحه اولين چيزی بودند که از قابليت های واقعی کليدهای پيکانی استفاده کردند. مداد های نوری برای ساليان زيادی بر روی ماشين های متفاوت ، بعنوان يک دستگاه اشاره ای استفاده می گرديدند. Joysticks و دستگاه هائی ديگر در اين خصوص در سال 1970 رايج شده بودند. زمانيکه موس بهمراه کامپيوترهای مکينتاش ارائه گرديد يک موفقيت بزرگ بدست آمده بود.عملکرد موس کاملا" طبيعی بود. قيمت موس ارزان و فضای زيادی را اشغال نمی کرد. همزمان با حمايت سيستم های عامل  از موس ، استفاده از موس رشد بيشتری پيدا کرد.  زمانيکه ويندوز 3/1 از يک رابط گرافيکی بعنوان استاندارد استفاده کرد، موس بعنوان يک وسيله و اينترفيس بين انسان - کامپيوتر،  جايگاه خاص خود را  کسب نمود.

کالبد شکافی موس
مهمترين هدف هر نوع موس ، تبديل  حرکت دست به سيگنال هائی است که کامپيوتر قادر به استفاده از آنان باشد.  موس  برای ترجمه و نيل به هدف گفته شده از پنج عنصر اساسی استفاده می نمايد.

•  يک گوی ( گردی ) درون موس که سطح مورد نظر را لمس و زمانيکه موس حرکت می کند، می چرخد.

• دو غلتک (Rollers). غلتک های فوق گوی ( گردی ) را لمس می کنند. يکی از غلتک ها، قادر به تشخيص حرکت در جهت X باشد. غلتک دوم 90 درجه نسبت به غلتک اول  جهت يابی شده تا بدين ترتيب حرکت در جهت Y را تشخيص دهد. زمانيکه گوی می چرخد يک و يا  دو غلتک فوق نيز حرکت خواهند کرد.شکل زير دو غلتک سفيد رنگ موس را نشان می دهد.

• هر غلتک به يک ميله ( محور) متصل بوده و ميله باعث چرخش يک ديسک می گردد. زمانيکه يک غلتک می چرخد ميله مربوط به آن بهمراه  ديسک مربوطه نيز خواهند چرخيد.شکل زير ديسک را نشان می دهد.

• در يکطرف ديسک يک  LED مادون قرمز  ودر طرف ديگر  يک سنسورمادون قرمز، وجود دارد. سوراخ های موجود بر روی ديسک باعث شکست نور متصاعده شده توسط  LED می شوند، بدين ترتيب سنسور مادون قرمز ، پالس ها ی نور را مشاهده خواهد کرد.تعداد  پالس ها ارتباط مستقيم با سرعت موس و مسافتی که موس حرکت می کند، خواهد داشت .

• يک تراشه پردازنده بر روی برد. پردازنده فوق پالس ها را خوانده و پس از تبديل به باينری،  آنها را از طريق کابل مربوطه برای کامپيوتر ارسال می دارد.

همانگونه که مشاهده گرديد موس يک سيستم مبتنی بر نور و مکانيک  است (Optomechanical) . موس بصورت مکانيکی حرکت کرده و يک سيستم نوری تعداد پالس های نوری را شمارش می نمايد. در موس فرضی قطر گوی ( گردی ) 21 ميليمتر، قطر غلتک 7 ميليمتر است . ديسک دارای 36 سوراخ است . بنابراين در صورتيکه موس 24 ميليمنر ( يک اينچ ) حرکت نمايد تراشه مربوطه 41 پالس نوری را تشخيص خواهد داد.
تا کنون متوجه اين موضوع شده ايد که هر ديسک دارای دو LED مادون قرمز و دو  سنسور مادون قرمز است .(در هر طرف ديسک يک عدد). بنابراين درون موس چهار زوج LED/Sensor وجود دارد. ساختار و سازماندهی فوق به پردازنده امکان تشخيص جهت چرخش را خواهد داد. يک پلاستيک بسيار کوچک بين سنسور و ديسک وجود دارد .پلاسيک فوق در شکل قابل مشاهده است :

پلاستيک فوق يک پنجره برای سنسور را به منظور روئت نور ، ايجاد می نمايد. پنجره موجود در يکطرف ديسک با پنچره موجود در طرف ديگر ديسک در دو موقعيت مکانی متفاوت نسبت بهم قرار دارند.اختلاف موجود باعث می گردد که دو سنسور قادر به مشاهده پالس ها ی نوری در دفعات متفاوت باشند. برخی اوقات ممکن است يک سنسور پالسی را مشاهده نموده در صورتيکه سنسور دوم پالسی را مشاهده ننمايد

موس نوری
همزمان با رشد تکنولوژی مرتبط با موس استفاده از موس های نوری مطرح گرديد. موس نوری از اواخر سال 1999 مطرح شده است .

موس نوری با استفاده از يک دوربين کوچک در هر ثانيه 1500 تصوير می گيرد. اين نوع موس ها در هر محل مسطحی قابل استفاده می باشند. موس دارای يک LED قرمز رنگ بوده که باعث تشعشع نور درون يک سنسور CMOS می گردد. سنسور فوق هر تصوير را برای تجزيه و تحليل در اختيار پردازنده سيگنال های ديجيتال (DSP) قرار می دهد. DSP  با سرعت 18 ميليون دستورالعمل در ثانيه عمليات خود را انجام می دهد.DSP قادر به تشخيص الگوهای موجود در تصاوير بوده و نحوه تغيير الگوهای فوق را با تصاوير قبلی مقايسه خواهد کرد. با توجه به بررسی دامنه تغييرات موجود الگوها بر روی دنباله ای از تصاوير، DSP قادر به تشخيص ميزان حرکت موس بوده و پس از تشخيص فوق مختصات مربوطه را برای کامپيوتر ارسال می دارد. کامپيوتر مکان نما (Cursor) را در مختصات مربوطه بر روی صفحه نمايشگر قرار خواهد داد.عمليات فوق در يک ثانيه صدها مرتبه تکرار می گردد.

موس نوری نسبت به موس معمولی دارای مزايای متعددی می باشند:

• دارای قطعات مکانيکی نبوده  و قطعا"  احتمال خرابی کمتر است .

• گرد غبار تاثيری در عملکرد موس نخواهد داشت

• دارای دقت بالائی بوده و پاسخ های مناسب تری را باعث می گردند.

• نيازی به Mouse Pad نخواهند داشت .

 کانکتور  موس
اغلب موس ها از يک کانکتور استاندارد PS/2 استفاده می نمايند.(شش پين )

عملکرد هر پين مطابق جدول زير است :